Prikkelverwerking

In mijn vorige blog schreef ik dat ik autisme zie als kracht en daarbij gaf ik het voorbeeld van mijn zoon. Ondanks (of is het dankzij?) zijn autisme, heeft hij zijn droom waar gemaakt.

Daar is kracht voor nodig, want iemand met autisme reageert heel anders op alle prikkels die binnenkomen. Deze andere prikkelverwerking is voor de omgeving vaak niet te begrijpen. Mensen zonder autisme kunnen zich er maar weinig bij voorstellen. En toch heeft iedereen, met of zonder autisme, er ‘last’ van.

Filters

Het grote verschil is dat jij, met jouw autisme, deze prikkels heel anders filtert. Iedereen heeft wel zo’n filter, maar de constructie van het filter is bij iedereen anders. Zo heeft de ene persoon weinig last van zonlicht, zet de tweede bij de eerste zonnestraal een zonnebril op en doet het bij jou echt pijn aan je ogen. En dat is maar één voorbeeld.

Overprikkeling

In een gezelschap met meerdere mensen kunnen de meeste mensen rustig een gesprek voeren met één of twee mensen. De andere gesprekken en geluiden die ze niet nodig hebben, filteren ze weg. Maar wat nu als dat filter er vaak niet is? Of dat het standaard veel dunner is, zodat er altijd veel meer info in je brein komt dan je aan kunt? Dat geeft overprikkeling. Voor jou en veel andere mensen met autisme is dit normaal. Voor jullie is het vreemd dat niet iedereen zijn oren dicht doet bij veel geluid, of zelfs moet huilen bij harde geluiden. Door deze vrijwel continue overprikkeling stijgt je stress level, waardoor jouw filter nog minder filtert en je niet meer kunt functioneren.

Andere mensen hebben het ook

Hoog gevoelige mensen of mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH) zullen zeker bepaalde situaties herkennen. Om je een beeld te geven: hoog gevoelige mensen krijgen ook veel te veel prikkels binnen, net als bij mensen met autisme is hun filter erg dun. Mensen met NAH hebben letterlijk gaten in hun filter die vaak niet meer te repareren zijn. En toch kunnen zij er op een goede manier mee om leren gaan. En jij ook! Als je maar weet wat er aan de hand is en waarom je op een bepaalde manier reageert, kun je dat uitleggen aan je omgeving. De meeste mensen zullen er dan rekening mee houden, een enkeling zal er niets van (willen) begrijpen.

Het is anders

Wat het voor jou en alle andere mensen met autisme extra lastig maakt, is dat die overvloed aan prikkels vaak ook nog eens ánders binnen kan komen, misschien te snel of te langzaam. Zo kwam er iemand bij me die zijn handen minder goed voelde. Hij mocht mee uiteten in een restaurant en raakte bijna in paniek. Want hoe ga je netjes eten, als je niet goed voelt wat je in je handen hebt? Voor de mensen zonder autisme: probeer eens netjes te eten met een stel dikke wanten aan…

Tips en begeleiding

Ik kan je hiervoor diverse tips geven. Knijp bijvoorbeeld je handen eens flink in elkaar. Je voelt even letterlijk je handen. ‘Ja, dat doe ik zo vaak’ denk je nu misschien, waarschijnlijk zelfs al van toen je heel jong was. Hebben jouw ouders je dit ook afgeleerd? Dat gebeurt namelijk veel, omdat dit gedrag voor velen niet normaal is. Maar nu weet je dat het voor jou wel normaal is en dat kun je mensen uitleggen.

Een groot deel van mijn begeleiding richt ik hierop: jou jouw autisme leren begrijpen en het kunnen uitleggen aan jouw omgeving. Want gelukkig kan ook jij er mee leren leven!